ALGEMEEN

Well is een oud dorp, gelegen op een Maasduin. Het telt ongeveer 2.500 inwoners. In de Frankische tijd was er al bewoning. Graven uit de 6e of 7e eeuw, die in 1956 bij de bouw van de nieuwe Vituskerk aan de Hoenderstraat gevonden zijn, bewijzen dat. Het dorp wordt voor het eerst genoemd in 1251, maar had vermoedelijk al in 974 een kapel aan de Maas. Het eigen dorpsbestuur (de schepenbank) wordt in 1368 genoemd.

De naam betekent “aanlegplaats”. Over de hele lengte van het dorp legden vroeger de houtvlotten en schepen aan. Er was veel doorvoer naar Xanten (aan de Rijn) en andere plaatsen in het huidige Duitsland. Omdat de rivier hier van oost naar west stroomt, is het water rustiger, ideaal voor een oversteekplaats. Het kende al in de middeleeuwen een veerpont, die in bedrijf bleef tot in 1954 de eerste brug gebouwd werd.

Het is een dorp met deels voorname huizen, die in de Grotestraat aan elkaar gebouwd werden en zo het dorp een stads karakter verlenen. Veel huizen hebben een lange geschiedenis, waarnaar hun ANWB-bordjes verwijzen. Tijdens de 80-jarige oorlog heeft Well kortstondig aarden vestingwallen (schansen) gehad, de grootste bij de oude kerk aan de Maas. In die oorlog zijn de kerk en het dorp verwoest en zijn de meeste inwoners naar elders gevlucht. De wederopbouw vond rond 1600 plaats. In de Pruisische tijd (1704-1794) was er een tolkantoor gevestigd op Grotestraat 37.

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werden door Engels geschut vanaf de overkant van de Maas de kerk, de molen en veel huizen verwoest of zwaar beschadigd. De bewoners moesten enkele maanden in kelders leven en zijn daarna geëvacueerd naar de noordelijke provincies.